مصرف سیگار در نوجوانان می‌تواند عوارض کوتاه‌مدت و بلندمدتی بر سلامتی آن‌ها داشته باشد. بسیاری از بزرگسالانی که سیگار می‌کشند، در نوجوانی شروع به مصرف سیگار کرده‌اند. نوجوانان به دلایل مختلفی به سمت مصرف سیگار می‌روند؛ از جمله فشار همسالان، تصویر اجتماعی، استرس و کنجکاوی. در این مقاله، به بررسی عوارض مصرف سیگار در نوجوانان و خطرات آن به ویژه خطر ابتلا به بیماری بورگر، خواهیم پرداخت.

دلایل گرایش نوجوانان به سیگار

نوجوانان معمولاً به دلایل زیر به مصرف سیگار روی می‌آورند:

فشار همسالان: نوجوانان برای اینکه شبیه دوستان خود باشند یا از گروه‌های اجتماعی خود طرد نشوند، ممکن است به سیگار کشیدن روی بیاورند.

تصویر اجتماعی: برخی نوجوانان فکر می‌کنند که سیگار کشیدن آن‌ها را با کلاس‌تر نشان می‌دهد و باعث افزایش جذابیت اجتماعی‌شان می‌شود.

استرس و اضطراب: نوجوانانی که با استرس‌های روزمره مواجه هستند، ممکن است برای کاهش اضطراب خود به سیگار پناه ببرند.

کنجکاوی: برخی از نوجوانان صرفاً از روی کنجکاوی و تمایل به تجربه جدید، سیگار کشیدن را امتحان می‌کنند.

عوارض کوتاه‌مدت سیگار کشیدن در نوجوانان

سیگار کشیدن در نوجوانی می‌تواند عوارض کوتاه‌مدتی را ایجاد کند:

مشکلات تنفسی: مشکلاتی مانند تنگی نفس، آسم و خس خس سینه.

سرفه‌های شدید: سرفه‌های مزمن و سرماخوردگی‌های مکرر از دیگر عوارض شایع هستند.

بوی بد دهان: بوی نامطبوع ناشی از مصرف دخانیات که بر روابط اجتماعی تأثیر منفی می‌گذارد.

زرد شدن دندان‌ها: تغییر رنگ دندان‌ها و مشکلات دندانی.

تهوع و سرگیجه: احساس ناخوشایندی که ممکن است ناشی از مصرف نیکوتین باشد.

افزایش ضربان قلب: نیکوتین باعث افزایش ضربان قلب و فشار خون می‌شود.

عوارض بلندمدت مصرف سیگار در نوجوانان

عوارض بلندمدت کشیدن سیگار شامل موارد زیر می‌شود:

اعتیاد به نیکوتین: نیکوتین موجود در سیگار بسیار اعتیادآور است و ترک آن برای نوجوانان دشوار خواهد بود.

بیماری‌های مزمن: افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی، سرطان ریه و بیماری‌های تنفسی.

اختلال در رشد مغز: تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف دخانیات در سنین پایین می‌تواند تأثیرات منفی بر توسعه مغز داشته باشد.

افسردگی و اضطراب: ارتباط بین مصرف دخانیات و مشکلات روانی مانند افسردگی وجود دارد.

مشکلات بینایی و شنوایی: مصرف دخانیات می‌تواند منجر به مشکلات بینایی و شنوایی شود.

ناباروری: خطر ناباروری در آینده برای افرادی که در سنین پایین شروع به سیگار کشیدن کرده‌اند، افزایش می‌یابد.

خطر ابتلا به بیماری بورگر

یکی از عوارض جدی دیگر که ممکن است نوجوانان سیگاری با آن مواجه شوند، افزایش خطر ابتلا به بیماری بورگر (Buerger’s disease) است. این بیماری که به عنوان التهاب عروق خونی شناخته می‌شود، معمولاً در افرادی که سیگار می‌کشند یا از دخانیات استفاده می‌کنند، بروز می‌کند. در این حالت، عروق خونی در دست‌ها و پاها دچار التهاب و انسداد می‌شوند که می‌تواند منجر به درد شدید و حتی قطع عضو شود. بنابراین، نوجوانانی که سیگار می‌کشند، نه تنها با خطرات عمومی سلامتی مواجه هستند، بلکه احتمال ابتلا به بیماری‌های خاصی مانند بورگر نیز برای آن‌ها افزایش می‌یابد.

چگونه بفهمیم نوجوان سیگار می‌کشد؟

والدین باید مراقب نشانه‌هایی باشند که ممکن است نشان‌دهنده مصرف دخانیات توسط فرزندانشان باشد.

برخی از این نشانه‌ها عبارتند از:

بوی دود سیگار: بوی دود در لباس یا موهای نوجوان.

سرفه مزمن: سرفه‌هایی که بدون دلیل مشخص ادامه دارند.

خشکی گلو: احساس خشکی یا تحریک در گلو.

تغییر رنگ دندان‌ها: زرد شدن دندان‌ها یا مشکلات دندانی دیگر.

تحریک‌پذیری: تغییرات ناگهانی در رفتار یا خلق‌وخو.

چگونه به نوجوان سیگاری کمک کنیم؟

اگر والدین مشکوک شوند که فرزندشان سیگار می‌کشد، باید اقدامات زیر را انجام دهند:

گفتگو با فرزند: با او صحبت کنید و سعی کنید دلایل سیگار کشیدنش را درک کنید. ایجاد فضایی امن برای گفتگو بسیار مهم است.

تشویق به ترک: او را تشویق کنید تا ترک کند و از او حمایت کنید. بیان اینکه ترک کردن ممکن است دشوار باشد اما امکان‌پذیر است، مهم است.

کمک به مدیریت استرس: راه‌های مقابله با استرس و اضطراب را به او آموزش دهید تا بدون نیاز به دخانیات با چالش‌ها روبه‌رو شود.

مشاوره حرفه‌ای: اگر نیاز بود، مشاوره با متخصصین سلامت روان یا پزشکان را پیشنهاد دهید.

پیشگیری از گرایش نوجوانان به دخانیات

برای جلوگیری از گرایش نوجوانان به سیگار کشیدن، والدین و معلمان باید نقش فعالی ایفا کنند. آموزش مهارت‌های زندگی مانند مهارت‌های اجتماعی، مدیریت استرس و تصمیم‌گیری صحیح بسیار مؤثر خواهد بود. همچنین ترویج فعالیت‌های سالم مانند ورزش، هنر یا مطالعه نیز می‌تواند توجه نوجوانان را جلب کرده و آن‌ها را از مصرف دخانیات دور کند.

آگاهی از عوارض مصرف سیگار در نوجوانان و تأثیرات آن بر سلامتی آن‌ها ضروری است. با حمایت از آن‌ها و ارائه اطلاعات صحیح درباره خطرات سیگار و دخانیات، می‌توانیم نسل آینده را از آسیب‌های جدی نجات دهیم و فرهنگ زندگی سالم را ترویج کنیم. همچنین مهم است که والدین نسبت به نشانه‌های مصرف دخانیات حساس باشند تا بتوانند هرچه سریع‌تر اقدام کنند. با همکاری جامعه، خانواده‌ها و مدارس، می‌توانیم یک محیط سالم‌تر برای نسل جوان ایجاد کنیم تا آن‌ها بتوانند بدون نیاز به دخانیات زندگی کنند.